Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763
Pato-dóu-diable
Gymnadenia nigra subsp. rhellicani
Orchidaceae Leguminosae
Autre noum : Maneto.
Noms en français : Nigritelle de Rellikon, Nigritelle noirâtre.
Descripcioun :La pato-dóu-diable, que ié dison tambèn maneto, s'atrovo dins lis àuti pelouso dis Aup. Li flour soun roujo amé la baso de la grosso petalo duberto au contro de la man-de-diéu Gymnadenia nigra subsp. corneliana di flour roso. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai. Pato, man e maneto an de vèire emé lou tubercule palma en formo de man.
Port : Erbo
Taio : 7 à 20 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gymnadenia
Famiho : Orchidaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto endemico
Jun à avoust
Liò : Pelouso
- Pasquié
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèsr-Aupenco
Ref. sc. : Gymnadenia nigra subsp. rhellicani (Teppner & E.Klein) J.M.Tison
(= Gymnadenia rhellicani Teppner & E.Klein )